Cuộc rượt đuổi vô tận của cà phê Việt

Giới buôn bán cà phê trong nước cho rằng, chỉ buộc phải 20% số dân Việt Nam uống thêm một ngày 1 ly cà phê (25g cà phê bột/ly), mỗi năm sẽ tiêu thụ thêm 128.000 tấn cà phê bột, tương đương với 196.000 tấn cà phê nhân, chiếm 14% sản lượng cà phê xuất khẩu hiện nay. Nhìn thấy tiềm năng ở tương lai, vừa qua, khá phổ biến thương hiệu to trên thế giới nhảy vào đầu tư.

Biểu diễn cách pha cà phê của người Ethiopia tại làng càphê Trung Nguyên

>>> Bài viết liên quan: may xay cafe gia re

Cà phê hoà tan: sân chơi ông to

Giá trị gia nâng cao từ cà phê hoà tan so với cà phê nhân quá hấp dẫn. Năm 2012, cả nước xuất khẩu một,4 triệu tấn cà phê nhân có giá trị với về là 2 tỉ USD (1.428 USD/ tấn nhân). Trong khi ấy, sản lượng của Vinacafé Biên Hòa khoảng 17.000 tấn nhưng doanh thu đạt được khoảng 65 triệu USD. với vài phép tính, mỗi tấn cà phê nhân tham gia vào gói cà phê hoà tan mang giá khoảng 3.000 USD, gấp đôi so xuất khẩu thô.

Theo đánh giá của tập đoàn Euromonitor hồi cuối năm ngoái, doanh số của nhóm hàng cà phê hoà tan tại Việt Nam khoảng 6.000 tỉ đồng và tăng đều đặn ít nhất 20% trong vòng ba bốn năm tới. Dù doanh số của nhóm hàng cà phê hòa tan chưa thoả mãn những nhà chế tạo nhưng vì mối lợi, các hãng phân phối cà phê hoà tan trong và không tính nước đã sử dụng rộng rãi chiêu thức để thuyết phục quý khách, nhắc cả người dân Tây Nguyên. Ở bất kỳ cực kỳ thị, nhà hàng, thậm chí những tiệm tạp hoá trong những con hẻm nhỏ… cũng bắt gặp những nhãn hàng cà phê hoà tan của những hãng đứng kế vai nhau.

Cuộc chiến dành thị phần cà phê hòa tan trong vòng gần một thập kỷ qua rầm rộ có các tên tuổi quen thuộc Vinacafe Biên Hoà, Nestlé và Trung Nguyên. Ước tính, ba đại gia này chiếm khoảng 90% thị phần cà phê hoà tan tại Việt Nam, được chia đều sở hữu độ chênh 1 – 2% tuỳ theo thời điểm. một chuyên gia tiếp thị cho rằng, thị trường sẽ bình lặng cho cả hai đại gia tới trước là Vinacafé Biên Hoà và Nestlé, nếu như ko có sự kiện Trung Nguyên nhận chuyển nhượng nhà máy cà phê Sài Gòn từ Vinamilk (tháng 9.2010), đặc biệt là sự xuất hiện của "gã khổng lồ" Masan mua lại 16,37% cổ phần Vinacafé Biên Hoà hồi tháng 11.2011, để trở nên cổ đông nắm quyền chi phối thương hiệu vốn đã từng nắm 80% thị phần cà phê hoà tan.

Cà phê hòa tan & cuộc chiến nảy lửa để giành thị phần

Cuộc chiến giành vị thứ trong nhóm hàng cà phê hoà tan ngày càng gay gắt. các hãng chế tạo to đã tung ra thị trường phổ biến chiếc cà phê hoà tan đáp ứng "gu" của người dùng vốn quen với phương pháp pha truyền thống. Nắm bắt tâm lý người mua cà phê hoà tan đã quen có mẫu cà phê 3 trong 1 (cà phê – đường – sữa), Nestlé rồi Trung Nguyên đã mang cái cà phê 2 trong một (cà phê và đường). Vinacafé Biên Hoà, khởi nguồn chiến dịch phản công lại cà phê bẩn hồi năm ngoái, đã giới thiệu với khách hàng các gói cà phê "càphê khiến từ cà phê"…

ko thể không nói đến CEO Đặng Lê Nguyên Vũ lúc lựa tìm kiểu tiếp thị "đánh đu" vào những nhãn hiệu lớn hơn để tạo dấu ấn cho sản phẩm G7. lúc Nestle chuyển sang cung cấp dòng cà phê hoà tan 2 trong một sở hữu hương vị "100% cà phê Việt" đi cùng cam kết: "ngon hơn, vị cà phê mạnh hơn" thì ngay sau đấy, Trung Nguyên đã "phản công" lại bằng thông điệp: "vị cà phê cực mạnh". khi Nestle sửa đổi khẩu hiệu: "bạn đã đủ mạnh để thử", thì Trung Nguyên thêm cho khẩu hiệu của mình: "mạnh chưa đủ, cần đúng gu"…

Tuy chưa nổi đình đám, nhưng thị trường cà phê hoà tan Việt Nam cũng ghi nhận có những tên tuổi mới hơn như Highlands, Thu Hà, Mê Trang…

Cà phê bột, cuộc chơi hỗn độn

ko có thống kê lượng cà phê bột (cà phê rang xay) tiêu thụ trong nước, nhưng ko quá khó để nhận diện các nhãn hiệu có "thị phần" như Trung Nguyên (Dăk Lăk), Highlands (TP.HCM), Thu Hà (Gia Lai), Mêhicô (Dăk Lăk), Da Vàng (Kontum), Huy Tùng (Phú Yên), Mê Trang (Khánh Hoà)…

Trong 1 điều tra hồi đầu năm nay, doanh nghiệp nghiên cứu thị trường Mintel cho rằng, Việt Nam là quốc gia dẫn đầu thế giới về tiêu thụ cà phê bột. Đây cũng chính là điều kiện để các cơ sở tư nhân, công ty vừa và nhỏ nhảy vào khai thác mang chiêu thức chính là đạp giá, dẫn đến đảm bảo kém, ko an toàn cho người tiêu dùng. Ai cũng thấy phân khúc này hỗn độn nhưng chưa có phương pháp kiểm soát hữu hiệu.

>>> Xem thêm: binh xit kem

Từ một quán cà phê nức tiếng ở Pleiku, năm 1988, Thu Hà đã bắt đầu cung cấp cà phê bột theo hình thức đóng gói. Ông Ngô Nguyễn Tuấn Anh, giám đốc doanh nghiệp Thu Hà chi nhánh TP.HCM cho biết, cà phê bột của Thu Hà với sản lượng khoảng 100 tấn/ năm, trong ấy 30% xuất khẩu, phần còn lại tiêu thụ nội địa theo hình thức bán lẻ, bán sỉ và cả mở quán. Mêhicô cũng là nhãn hiệu chế tạo cà phê bột quen thuộc có người dùng trong nước khi hàng có mặt tại rộng rãi địa phương nhưng đại diện công ty từ chối mách nhỏ lượng hàng cung ứng cũng như tiêu thụ. Được xem là 1 đại gia dẫn đầu trong nhóm cà phê bột nhưng Trung Nguyên cũng từ chối mách nhỏ số lượng cà phê bột tiêu thụ trong nước.

Việc các nhãn hiệu trong và không tính nước có chi tiết liên quan tới cà phê như: Trung Nguyên, Highlands, TheCoffee Bean & Tea Leaf, Gloria Jean's Coffees, Passio, những quán cà phê theo mô hình "coffee to go" và rùm beng nhất là Starbucks xuất ngày nay thị trường Việt Nam, theo nhiều chuyên gia chỉ có giá trị khai thác thương hiệu marketing thức uống hơn là tăng tỷ lệ tiêu thụ nội địa của hạt cà phê Việt. Và dù họ nổi danh tới đâu, cũng khó lấn át những công ty nhỏ năng động, cà phê vườn, cà phê cóc, sóng sau đùa sóng trước, vốn đáp ứng nhu cầu, gu thưởng thức siêu rộng rãi của người dân… Cụ thể, chuyện mua hoặc uống cà phê rang xay tại chỗ trong các quán chẳng hề là chuyện mới nhưng để thành mô hình nhiều chỉ mới xuất hiện vừa qua, trong năm 2013 lúc các phương tiện truyền thông cảnh báo cà phê bẩn.

Ông Trịnh Ngọc Sơn, chủ quán cà phê Sơn (Trường Sơn, Tân Bình, TP.HCM) cho rằng: "Hình thức tự chọn cà phê chỉ là động thái tiếp thị, thuyết phục người dùng quay trở lại có cà phê để từ từ kéo khách hàng uống cà phê theo cách truyền thống rộng rãi hơn thay vì cà phê hoà tan".